جنگ ناشناخته

به مناسبت سده ی انقلاب سترگ و دورانساز اکتبر ۱۹۱۷

بختی برای نگاشتن نوشتاری ویژه به مناسبت سده ی انقلاب سترگ و دورانساز اکتبر ۱۹۱۷ نیافتم؛ گرچه، اگر از چنین بختی برخوردار می شدم، بیش از ستایش و بزرگداشت این بزرگ ترین دستاورد تاریخ آدمی به گیر و دارها، ندانمکاری ها و کژدیسگی های در پی انجام شده که برخی از آن ها به شَوَند افق تاریخی ناگزیر بوده اند، می پرداختم. با این همه، برای اینکه سهم ناچیزی هم شده بر دوش گرفته باشم، یکی دو پیوند اینترنتی زیر و از آن میان رشته فیلم های «جنگ ناشناخته»۱ را برگزیده، دیدن آن ها را به همگی سپارش می کنم. بگمان من، هیچ نوشته یا کار هنری درخوری که به هر رو، هر یک گونه هایی از بازآفرینی واقعیت را دربردارد، نمی تواند جایگزینِ خودِ واقعیت با همه ی گوشه ها و پهلوهای آن شود. در فیلم «جنگ ناشناخته» که ۲۰ بخش با برنام های گوناگون را دربردارد بگونه ای سرراست تر گواه کار و پیکار سترگ و باورنکردنی خلق تازه پا به جهان نهاده و یکپارچه شده شوروی بر ضد اهریمن «نازیسم هیتلری» هستیم که در پی سال ها چنگ اندازی و یورش کشورهای امپریالیستی و مزدوران شان در روسیه و پیرامون آن که تا سال های ۱۹۳۰ نیز بدرازا کشید و بلاهای بیشماری بر سر آن خلق نوزاد آورد، درگیر یورش سنگین، ناگهانی و ددمنشانه ی نیرومندترین ارتش تا بن دندان ساز و برگ یافته به مرگبارترین جنگ ابزارهای زمان می شود که از همه گونه آمادگی بایسته برای یک پیروزی کوبنده در کم ترین زمانِ شدنی، برخوردار شده بود.

دلاوری و قهرمانی بیمانند خلق شوروی۲ که از مرد و زن، پیر و جوان، نوجوان و حتا کودکان به پا خاسته و زیر فرماندهی و سازماندهی بسیار خوب و در گونه ی خویش، نمونه وار و گاه درخشان حزب کمونیستِ نخستین کشور زحمتکشان جهان به چنان آماج سترگی در شکست هارترین نیروهای پر و بال داده شده ی سرمایه امپریالیستی دست یازیدند، سرنوشت جنگ را بگونه ای دیگر رقم زد که هیتلر پس از پیروزی های رویهمرفته آسان و به بردگی واداشتن بسیاری از ملت ها در اروپا به آن چشم دوخته بود. برای آنکه نمونه ای بدست دهم که برای خودم نیز شگفت انگیز بود و بیش از پیش، ستایشم از وجدان طبقاتی ـ اجتماعی زنان شوروی را برانگیخت، در بخش چهارم همین رشته فیلم ها زیر برنام «بسوی خاور» با کار سترگ و ستایش انگیز زنان در پشتیبانی از پیشانی های جنگ و از آن میان، کار سنگین در کارخانه های جنگ ابزارسازی جابجا شده بسوی خاور سرزمین روسیه، سیبری و بخش های آسیایی آن کشور پهناور آشنا می شویم. بی هیچ گمان و گفتگو، بدون چنان کار و پیکار سترگی، ایستاندن فاشیست های هار شده که همه جا و همه چیز را به آتش می کشیدند و نابود می کردند و با شتاب پیشروی شان در ژرفای سرزمین شوروی را پی می گرفتند، شدنی نبود؛ و این، تنها نخستین گام بایسته برای تاراندن آن جانوران هار و به واپس نشینی واداشتن شان بود که در هر واپس نشینی نیز ددمنشانه همه جا و هر چیزی را به آتش می کشیدند یا با بمب می ترکاندند.  

ناگفته نگذارم که میزبان و گوینده ی این رشته فیلم ها هنرپیشه ی نامدار ۴۰ ـ ۵۰ سال پیش «ایالات متحد»: «بِرت لَنکَستر» است.

دومین فیلم که آن را بیش از سایر فیلم های ساخته شده در آن دوران اتحاد جمهوری های شوروی سوسیالیستی» می پسندم، «آموزگار روستا»۳ است. ویژگی برجسته ی این فیلم ها و بسیاری فیلم های دیگر ساخته شده در آن دوران شوروی، نبود کوچک ترین تبلیغات خر رنگ کنی یا بزرگنمایی های بیجای این و آن است که نگارنده ی این یادداشت از دیدن آن در هر گونه فرآوری ادب و اندیشه از کتاب و نوشته گرفته تا فیلم و سخنرانی به اندازه ای دلزده می شوم که خواندن، دیدن یا شنیدن آن را پی نمی گیرم.

این یادداشت را با امید به برپایی اتحاد جمهوری های شوروی سوسیالیستی در کالبدی تازه و فراگیرتر در پهنه ی جهان به پایان می رسانم؛ امیدی که یکی از بزرگ ترین نیازمندی های دوران کنونی است و نیاز، مادر آفرینش و سازندگی است.  

ب. الف. بزرگمهر    ۲۱ مهر ماه ۱۳۹۶

پی نوشت:

۱ ـ «جنگ ناشناخته» (The unknown war) در پیوند زیر (۲۰ بخش):

https://www.youtube.com/playlist?list=PLfLzvgzsb9TifHZ7atjvqaLinfp1lfs3R

در بخش «تنظیمات» (settings)، در گوشه ی راست و زیر برخی از ویدئوها می توان از زیرنویس انگلیسی آن با بکار انداختن «زیر برنام» («subtitles»)، «برنام» یا «انگلیسی» («english») نیز سود برد.  

۲ ـ دانسته بجای کاربرد «خلق های شوروی» از «خلق شوروی» سود جسته ام. فیلم را که ببینید به چرایی آن بهتر پی خواهید برد.

۳ ـ «آموزگار روستا» ـ The Village Teacher (1947) movie ـ در پیوند زیر:

https://www.youtube.com/watch?v=9HmfemznIAE&index=123&list=PLgjWe5mDnN7-QkXXgu_Clu4qjyMzwgyCK

در «یوتیوب» («youtube.com») می توان با کاربرد «Soviet and russian movies with eng subtitles» به بسیاری فیلم های ارزنده ی تاریخی و اجتماعی بزبان روسی با زیرنویس انگلیسی دست یافت. پیوند زیر، دربرگیرنده ی بیش از ۲۷۰ فیلم گوناگون و از آن میان، فیلم یادشده در بالاست. در در میان این فیلم ها، گاه به فیلم های ضد شوروی نیز برخورد می کنیم؛ ولی شمار فیلم های خوب در آن بس بیش تر است:

https://www.youtube.com/playlist?list=PLgjWe5mDnN7-QkXXgu_Clu4qjyMzwgyCK

در بخش «تنظیمات» (settings)، در گوشه ی راست و زیر برخی از ویدئوها می توان با بکار انداختن «زیر برنام» («subtitles»)، «برنام» یا «انگلیسی» («english») از زیرنویس انگلیسی آن ها نیز سود جست.