«مردم در روی زمین برای کامیاب شدن یک چیز کم دارند و آن اعتماد به یکدیگر است؛ ولی این دانش برای کسانی که قلبی کوچک و روحی پست دارند و جز قانون سود شخصی هیچ قانونی نمی شناسند، دسترس پذیر نیست.» فارس پورخطاب هراتی

والاترین کاربرد نویسندگی این است که آزمون را به دانایی فرارویاند! ایگناتسیو سیلونه

۱۳۹۱ دی ۱۳, چهارشنبه

روایت‌گر تاریخ هخامنشی به پایان رسید!


مرتضا ثاقب‌فر،  پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران، نویسنده و ترزبان (:مترجم)، بامداد امروز، ١١ دی‌ماه درگذشت. استاد ثاقب‌فر كه پژوهشگری نامور به‌ویژه در زمینه‌ی تاریخ هخامنشیان بود، امروز در ٧٠ سالگی در پی سكته‌ی مغزی درگذشت.

كسانی كه اهل تاریخ و به ویژه آگاهی از تاریخ ایران باستان هستند، بی‌گمان تاكنون با چندین و چند كتاب از زنده‌یاد مرتضا ثاقب‌فر در این وادی همراه بوده‌اند. كتاب‌هایی كه هر یك منبعی معتبر برای پژوهش و استناد به ‌شمارمی‌آیند. زنده‌یاد مرتضا ثاقب‌فر كه در پی سكته‌ی مغزی از روز شنبه، ٩ دی‌ماه در بیمارستان رسول‌اكرم تهران بستری بود، امروز درگذشت.

امروز ایران مرد بزرگی را از دست داد، مردی كه بزرگی‌اش را می‌توان در واژه، واژه‌ی كتاب‌هایش جست. او از کوشاترین ترزبانان ایران در بخش ایران‌شناسی بود. ثاقب‌فر كه در زمینه‌ی تاریخ هخامنشی بیشترین شمار برگردان‌ها را داشت، از ناموران این دوره‌ی تاریخی ایران و از آگاهان به تاریخ ایران به‌ویژه در بخش هخامنشیان بود. او در زمینه‌ی این بخش از تاریخ، بزرگ و بی‌همتا بود؛ چون حتا اگر كتابی را از زبان اصلی به فارسی برگردان می‌كرد و لغزش و ناروایی در آن می‌دید، برای خواننده‌ی فارسی‌زبان در پاورقی، درباره‌ی برداشت نادرست نویسنده می‌نوشت. این كار حتا گاه در پیشگفتار كتاب انجام می‌شد.

از او تاکنون بیش از ۱۰۰ جلد کتاب، منتشر شده است؛ «هخامنشیان» (آملی كورت- ١٣٨٧)، «دیباچه‌ای بر جهان باستان» (لوكاس دو بلویس - ١٣٧٩)، «امپراتوری ایران» (دان ناردو- ١٣٧٨)، «كورش بزرگ» (ژرار ایسرائل- ١٣٨١)، «كورش بزرگ» (دان ناردو- ١٣٧٨)، «شاهنشاهی ساسانی» (١٣٨٣)، «ایران باستان از ٥٥٠ پیش از میلاد تا ٦٥٠ پس از میلاد» (یوزف ویسهوفر- ١٣٧٧)، «سرزمین ایران» (از مجموعه تاریخ كمبریج- ١٣٨٤)، «فرهنگ و دموكراسی» (گی ارمه- ١٣٧٦)، «یونانیان و بربرها» (امیر مهدی بدیع- ١٣٨٧)، «دین مهر در جهان باستان» (١٣٨٥)، «رضا شاه و شكل‌گیری ایران نوین» (استفان كرونین- ١٣٨٧) نمونه‌ای از كتاب‌ها و نوشتارهایش به‌شمار می‌آیند.

واپسین كتابی كه همین چند هفته‌ی پیش از او چاپ شد، كتاب «دین هخامنشیان» بود. زنده‌یاد ثاقب‌فر در این کتاب كوشیده پاسخ كسانی را که نسبت به زرتشتی بودن دین هخامنشیان، تشکیک ایجاد کرده‌اند‌، بدهد؛ او با دلایلی استوار در این كتاب بر زرتشتی بودن هخامنشیان، تاكید كرده است.

«تاریخ هخامنشیان» از دیگر كارهای شادروان ثاقب‌فر به‌شمار می‌آید؛ مجموعه‌ای ١٤ جلدی که توسط دانشگاه خرونینگن هلند منتشر شده است و به كوشش او تاكنون ٩ جلد از این مجموعه به زبان فارسی برگردان و چاپ شده بود و اكنون چند جلد دیگر نیز چشم ‌به راه گرفتن مجوز چاپ است.

مرتضا ثاقب‌فر  كه به سال ۱۳۲۱ خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود، امروز، ١١ دی‌ماه در تهران چشم از جهان فروبست. او پس از سال‌ها کوشش برای تاریخ این سرزمین، برای هویت و شناسه‌ی ایران‌زمین، چشم از جهان فروبست. یادش گرامی باد.

«امرداد» از دست دادن چنین فرزندی را به جامعه‌ی ایران بزرگ، ‌‌آرامش‌باد می‌گوید.

میترا دهموبد، خبرنگار امرداد

١١ دی ماه ١٣٩١



پی افزوده:

به نوبه ی خود، درگذشت این پژوهشگر کوشای تاریخ و فرهنگ ایران زمین را به خانواده ی وی، جامعه فرهنگ و ادب و همه ی مردم ایران آرامش باد می گویم. بی هیچ گمان و گفتگو، نام و کار ارزنده ی وی برای همیشه ماندگار خواهد بود.

ب. الف. بزرگمهر    ١٢ دی ماه ١٣٩١ 

هیچ نظری موجود نیست:

برداشت و بازنویسی درونمایه ی این تارنگاشت در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید!
از «دزدان ارجمند اندیشه و ادب» نیز خواهشمندم به شاخه گلی بسنده نموده، گل را با گلدان یکجا نربایند!

درج نوشتارهایی از دیگر نویسندگان یا دیگر تارنگاشت ها در این وبلاگ، نشانه ی همداستانی دربست با آنها نیست!