به گزارش زیر اندکی باریک شوید! درباره ی فیل های آفریقایی است که به گونه ای تجربی دریافته اند کدام تبار آفریقایی ممکن است در پی شکار آن ها باشد و کدامیک به آن ها آزاری نخواهد رساند. آن ها به یاری شم غریزی خود دوست را از دشمن بازمی شناسند؛ برعکس آن ها الاغ های ایرانی هستند که با آنکه بارها در جاهای گوناگون از «بوسنی هرزگوونیا» گرفته تا عراق و افغانستان به «یانکی ها» سواری داده اند، بازهم آن ها را بر گرده شان می نشانند و با هُش و چُش شان به هر سویی که بخواهند، می روند؛ هرگاه خسته و درمانده نیز می شوند نیز هر بنی بشری جلوی شان سبز شود را گاز می گیرند و عرعرهای گوشخراش سر می دهند. می بینید؟! حتا فیل های آفریقایی هم از الاغ های ما باهوش ترند!
ب. الف. بزرگمهر ۲۱ اسپند ماه ۱۳۹۲
***
فیلها باهوش‌تر از آن هستند که شما فکر می‌کنید!
هوش فیلها ابزار اصلی آنها برای حفاظت از خود به شمار می‌رود.
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که فیلها می‌توانند از راه شنیدن صدای انسان، جنسیت،
سن و زبان او را شناسایی کنند و به این ترتیب خود را از خطر برهانند.
شناسایی دقیق دشمن، برتری بزرگی است که فیل ها از آن
بهره برده‌اند. این جانوران سترگ در کنیا بیش تر با اعضای تبار «ماسایی» روبرو می‌شوند
که چندان دلچسب شان نیست. «ماسایی»ها با زور فیلها را از اقامتگاه شان یا مناطقی
که آب در آنجا پیدا می‌شود، بیرون می‌کنند.
نتایج یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که فیلها می‌توانند از
راه صدای یک انسان، سن، جنسیت و زبان یا به زبانی دیگر تبار وی را شناسایی کنند و
از این راه خود را از خطر برهانند.
«کارن مک‌کام» و «گرام شانون»، پژوهشگران «دانشگاه
ساسکس» از ماه مارس ۲۰۱۰ تا دسامبر ۲۰۱۱ نوارهای صوتی را برای ۴۷ گله فیل در «پارک ملی آمبوسلی» در کنیا پخش کردند.
این نوارها دارای محتوایی یکسان بودند و تنها یک جمله در آن تکرار می‌شد:
«نگاه کن، نگاه کن! از آن طرف یک دسته فیل می‌آید.»
کسانی که این جملات را بر زبان آورده اند، مردان و زنانی در
سن و سال های گوناگون وابسته به تبار «ماسایی» بودند یا به زبان بومی «کامبا» سخن
می‌گفتند.
این پژوهشگران در مقاله‌ای که در گاهنامه ی «Proceedings of the National Academy of Science» به چاپ رسیده، نوشته‌اند که واکنش فیلها
به این جمله ها کاملا روشن بوده است:
فیلها به محض شنیدن صدای مردی که به زبان ماسایی سخن می‌گفته،
نگران شده، عقب‌نشینی کرده و به دنبال سرپناه گشته‌اند. آنها همزمان می کوشیده اند
با بهره وری از حس شنوایی و بویایی خود به طور دقیق‌تر خطر را شناسایی کنند.
در مقابل، هنگامی که صدای مردی که به زبان کامبا سخن می‌گفته
را می شنیده اند، حالتی آرام داشته‌اند؛ زیرا به طور معمول، فیلها با افرادی که
به زبان «کامبا» سخن می گویند، هیچ تجربه ناجوری نداشتند.
ماسایی‌ها، همزمان ناجی و دشمن
این آزمایش افزون بر بر پایوری نیروی تشخیص زبانی فیلها،
همچنین نشان داده که این جانوران غول‌پیکر می‌توانند تفاوت سن و جنسیت میان افراد یک
تبار انسانی را تشخیص دهند. فیلها هنگام شنیدن صدای زنانه که به زبان ماسایی‌ها
سخن می‌گفته، حالتی آرام داشته‌اند.
فیل‌های کنیایی مردان ماسایی را به عنوان یک تهدید می‌شناسند
پژوهشگران یادشده می‌نویسند که ارزیابی خطر انسان‌ها برای
جانوران کاری دشوار است؛ زیرا آدم های گوناگون، خطراتی گوناگون را نیز به همراه
دارند. در این نوشتار آمده است:
«اگر یک گله بتواند تنها از طریق صدا و زبان، جنسیت، سن و
اهلیت یک انسان را تشخیص دهد، برتری پراهمیتی به شمار می‌رود به ویژه اگر انسان‌ها
بیرون از دید جانور باشند.»
این پژوهشگران چنین حدس می‌زنند که فیل‌های نوجوان به تدریج
دسته‌بندی درست صداها را یاد می‌گیرند.
پیش از این نیز در سال ۲۰۰۷ یک
پژوهش در «پارک ملی آمبوسلی» نشان داده بود که فیل‌های کنیایی مردان «ماسایی» را
به عنوان یک تهدید می‌شناسند. بر پایه ی آن پژوهش، فیلها مردان «ماسایی» را از
روی لباس سنتی قرمز رنگ و نیز بوی بدن‌شان شناسایی می‌کنند.
در حال حاضر نزدیک به ۱۵۰۰ فیل در سنین گوناگون
در «پارک ملی آمبوسلی» زندگی می‌کنند. فیل‌های ماده و نوجوان میان ۵۸ گله مختلف پخش
شده‌اند. یک دلیل مهم که موجب شده جمعیت فیلها در این منطقه از نسبت خوبی
برخوردار باشند به خاطر وجود اقوام «ماسایی» است؛ زیرا آنها در سرزمین‌های خود به
هیچ شکارچی دیگری اجازه حضور نمی‌دهند.
۲۰ اسپند ماه ۱۳۹۲
برگرفته از «دویچه وله» با پارسی نویسی و ویرایش درخور از سوی
اینجانب: ب. الف. بزرگمهر
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر