ب. الف.
بزرگمهر ۱۳ خرداد ماه ۱۳۹۲
***
گفتگو با
استاد "بیطرف"
این گفتگو به
چندین سال پیش از این باز می گردد؛ اما موضوع آن برایم همچنان تازگی دارد.
با آقاى
پرفسور ... در طرحى پژوهشى به نام «تفكیك اجتماعى در مقیاس كوچك»* در
دانشكده علوم اجتماعى دانشگاه آمستردام همكاری می كنم. آقاى پروفسور پس از حدود بیست سال كار در دانشگاه به عنوان استادى جاافتاده
برای خود اسم و رسمى دارد و به اصطلاح پایش قرص شده است.
درباره طرح با
هم گفتگو داریم. طرح مزبور به بررسی و پژوهش این مساله می پردازد كه آیا در شهرهای
بزرگ هلند مانند آمستردام و رتردام نیز مانند شهرهای بزرگ آمریكا مثلا" نیویورك
با موضوع تفكیك گروه های اجتماعی، نژادی و قومی سروكار داریم یا نه.
بحث من و آقای
پروفسور بر سر گزارشی است كه تهیه نموده است. گزارش وی به جز مشتی آمار و ارقام،
روشنگر چیز دیگری نیست؛ هیچگونه نتیجه گیری یا رهنمودی در بر ندارد و تنها به جنبه
ی فن آوری پدیده پرداخته است. گزارش، توضیح آماری مساله ای را به نمایش می گذارد
كه هرجهانگردی با زیرپا گذاشتن شهری مانند آمستردام، خیلی زود به آن پی می برد. به
وی، همین نكته را یادآور می شوم و می گویم آمار و ارقام ابزاری هستند كه به یاری
آنها می توان با ریشه یابی موضوع مورد پژوهش و یافتن رابطه های تازه، نتیجه گیری
هایی کرد و رهنمودهایی ارائه داد. تنها توضیح پدیده كه مساله ای را حل نمی كند و
به آن نمی توان نام طرح پژوهشی نهاد.
آقای پروفسور
كه بروشنی از كشیده شدن بحث به مسایل سیاسی ـ اجتماعی پرهیز دارد و به قول معروف:
«آسته برو، آسته بیا، كه گربه شاخت نزنه» راهنمای زندگیش بوده است، در پاسخم با
لحنی استاد مآبانه می گوید:
«وظیفه ما
دخالت در امور سیاسی نیست (به نظرم عمدا" امور اجتماعی را از قلم می اندازد!)
... ما به عنوان پژوهشگر، بیطرف هستیم ... وظیفه ی ما اندازه گیری است ... ما تنها
به متر كردن بسنده می كنیم.»
فراموش كرده
ام چه پاسخی به وی دادم و این موضوع چندان مهم هم نیست؛ اما، همیشه باخود می اندیشم:
آیا در عرصه
اجتماعی، آنهم در جامعه ای كه از طبقات با منافع آشتی ناپذیر تشكیل شده می توان از
بیطرفی سخن راند؟ و آن "بیطرفی" به سود چه طبقه و یا طبقات اجتماعی است؟
آیا وظیفه
پژوهشگر صرفا اندازه گیری و متر كردن است؟ متركردن به چه منظوری ؟ به این منظور كه
تنها آن را اندازه گیری كرده باشیم؟ خوب، این به درد چه كسی می خورد؟!
ب. الف.
بزرگمهر ۱۲/۷/۲۰۰۸
* Segregatie op microniveau
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر