بسان ماچه الاغی که بار سنگینی از روی دوشش برداشته باشند

پس از چهل سال آزگار از میان شمار دیگری از زنان برجسته ی نظام، تنها بنده «رَجُل سیاسی» شناخته شدم! از شما چه پنهان، بجای اینکه خرسند باشم، نگرانم.

در زیر گزیده ای از یک گزارش که گفتگویی با یکی از «زنکه آبجی های نظام خرموش پرور» است را از یکی از تارنگاشت های ایران برگرفته و بازگو نموده ام. «زنکه آبجی» در این گفتگو بی آنکه کوچک ترین اشاره ای به پیکار دلیرانه ی زنان لایه های گوناگون هازمان (جامعه) ایران در چهار دهه ی گذشته داشته باشد از دستاوردهایی بسیار ناچیز سخن می گوید و آن را به آسودگی از آنِ خود و چندین و چند زنکه آبجیِ دیگر «نظام خرموش پرور» جا می زند که همان نیز پیامد برآمدهای گوناگون جنبش دربرگیرنده ی زنان ایرانی در پیکار با رژیمی ناهمتا با زن و زندگی است؛ رژیمی که به همین شَوَند، ناگزیر به نمایش هایی آبکی به یاری تنی چند از همین زنکه آبجی های بخور و بخواب بویژه برای «جامعه جهانی» و ششلول بندهای آقابالاسر آن است؛ وگرنه، نیازمند اینگونه نمایش ها نیز شاید نبود.

ب. الف. بزرگمهر   ۱۲ خرداد ماه ۱۴۰۰

برجسته نمایی های متن و افزوده های درون [ ] در گزیده گزارش زیر، همه جا از آنِ من است.  ب. الف. بزرگمهر 

***

زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاح طلب، رد صلاحت تمام نامزدهای زن در انتخابات ریاست جمهوری را نگران کننده توصیف کرد و گفت:
شورای نگهبان در این دوره حتی حفظ ظاهر هم نکرده و ظاهرا لزوم بالا بودن درصد مشارکت مردم برای اعضای شورای نگهبان اهمیتی نداشته است.

زهرا شجاعی:
هدف گذاری ما از ورود به عرصه انتخابات در این مقطع، این بود که بتوانیم تفسیر عملی و کاربردی واژه «رَجُل سیاسی» را که در قانون اساسی درج شده است، از سوی شورای نگهبان داشته باشیم و فکر می کنم ما به این هدف خود دست پیدا کردیم.

همین که سخنگوی شورای نگهبان و یکی دیگر از اعضای آن تاکید کردند که تفسیر آنها از واژه رَجُل سیاسی ، صرفا مردان نیستند و در این شورا پرونده نامزدهای زن نیز بررسی می شود، نشان می دهد که رویکرد این شورا در رد صلاحیت زنان به دلیل جنسیت آنها تغییر کرده است.

ما قائل به تدریج هستیم و هدف‌گذاری واقع بینانه ما نیز برای این مقطع، همین بود که شورای نگهبان تفسیر خود از واژه رَجُل سیاسی را عوض کند، تا در دوره های آتی راه برای زنان دیگر باز شود؛ چون در ۴۲ سال گذشته تقریبا به جز ثبت نام نمادین زنده یاد اعظم طالقانی، شاهد برداشته شدن هیچ گام موثری در این زمینه نبودیم و حتی شورای نگهبان در تفسیری که در سال ۹۶ از اصل ۱۱۵ قانون اساسی ارائه داده بود، بازهم از واژه «رَجُل سیاسی» رفع ابهام نکرده بود [حتا فردوسی توسی برای نوشتن شاهنامه این اندازه رنج نکشید که ما در این چهل و دو سال آزگار کشیدیم].

همین که این دوره آقای طحان نظیف، عضو حقوقدان شورای نگهبان و آقای کدخدایی، سخنگوی این شورا تاکید کرده اند که هیچ کس را به دلیل جنسیت رد صلاحیت نمی کند، نشان می دهد که ما یک گام به جلو برداشته ایم. البته صبوری زنان زیاد است و اصولا همواره در طول تاریخ مبارزات خانم ها برای رسیدن به حقوق شان زمان‌بر بوده است [ما به اندازه ای صبرمان زیاد است که اگر علف هم زیر پای مان سبز شود، همچنان بردبار و شکیبا کار مقدس خانه داری و شوهرداری و بچه داری را پی می گیریم. می بینید که بحمدلله کون مان هم پَهن است.]

یک روز بعد از پایان زمان ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری، عباسعلی کدخدایی ، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که از میان ۵۹۲ نامزد انتخابات ریاست جمهوری، صرفا ۴۰ نفر از آنها شرایط تعیین شده در مصوبه شورای نگهبان را دارند و به همین دلیل، این شورا فقط پرونده این ۴۰ نفر را بررسی خواهد کرد؛ البته آن طور که شجاعی می گوید، یکی از ۴۰ پرونده بررسی شده، پرونده او بوده و بنابراین می توان گفت در انتخابات ۱۴۰۰ شورای نگهبان صلاحیت ۳۹ مرد به همراه یک زن را بررسی کرده و در این میان، فقط صلاحیت هفت چهره سیاسی مرد را تایید کرده است.

دبیرکل مجمع زنان اصلاح طلب با تاکید بر این که در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری زنان توانستند دو گام مثبت برای رسیدن به حقوقشان بردارند، عنوان کرد:
یکی از این گام ها اذعان اعضای شورای نگهبان درباره تفسیر بدون جنسیت از واژه رَجُل سیاسی و گام دوم، درخواست جناح های سیاسی از نامزدهای زن برای ارائه برنامه بود و امیدواریم این گام ها زمینه ای را باز کرده باشد تا در دوره های بعدی نظام بتواند از سرمایه انسانی زنان استفاده کند.

وقتی از شجاعی پرسیدیم که آیا به نظر شما در سال ۱۴۰۴ یک زن نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد یا خیر، گفت:
حالا اگر ۱۴۰۴ هم نشود، امیدواریم در سال ۱۴۰۸ حتما نام یک زن در میان کاندیداهای نهایی باشد!

شجاعی همچنین درباره احساسش از عدم احراز صلاحیت توسط شورای نگهبان عنوان کرد:
شخصا از رد صلاحیت توسط شورای نگهبان ناراحت نیستم، چون من برای حضور در این عرصه اعلام آمادگی کردم، اما نظام در هر صورت تشخیص داد که من صلاحیت ندارم و همین موضوع باعث شد که یک بار از روی دوش من برداشته شود. بنابراین برای شخص خودم حتی از نظر قلبی خوشحالم؛ [درست بسان ماچه الاغی که بار سنگینی از روی دوشش برداشته باشند؛ ولی این همه ی احساس من نیست. راستش، وختی از میان شمار دیگری از زنان برجسته ی نظام، تنها مرا به عنوان رَجُل سیاسی پذیرفتند، کمی به جنسیت خودم شک کردم. من آن حرف ها را زدم؛ ولی چشمم از این آقایان که بیش از چهل سالِ آزگار نتوانسته اند تعریفی درست از «رَجُل سیاسی» بدهند و هر بار ما را سردوانده اند، آب نمی خورد؛ ولی از سوی دیگر اینکه شماری از مردان را برای بررسی برگزیده و سپس از میان شان، تنها شش هفت تن را پذیرفته اند، مرا بیش تر مشکوک نمود و ناخودآگاه به یاد گفته ی گستاخانه سعید آقای گندم نژاد توسی انداخت که پس از آشکار شدن آبروریزی اش، گستاخانه چیزی در این مایه گفته بود که اگر به من دست بزنید، شلوار صد نفر را پایین می کشم. حالا انشاء الله شک و تردید مرا بهتر درمی یابید. برای همین، وختی سرانجام مرا رد کردند از شک و تردیدم کاسته شد و از ته دل خوشحال شدم.]

رئیس «مرکز امور مشارکت زنان در دولت اصلاحات» با تاکید بر این که این سَبک از برگزاری انتخابات صرفا نمایش دموکراسی است، عنوان کرد:
اکنون در انتخابات ۱۴۰۰ فقط یک کاندیدای اصلی وجود دارد و سه نفر از نامزدهای دیگر نیز یا به نفع آن نامزد کنار خواهند رفت یا حتی اگر کنار نروند، آن قدر شناخته شده نیستند که رای قابل توجهی کسب کنند. بنابراین به نظر می رسد شورای نگهبان صرفا برای این که جنسش جور بشود، نام این چند نفر را در کنار کاندیدای اصلی قرار داده است.

وی در پایان تصریح کرد:
این رفتار شورای نگهبان علاوه بر این که نقض حقوق شهروندی محسوب می شود و ایجاد احساس ناامیدی در جامعه را به همراه دارد، موجب از بین رفتن بستر لازم برای شکل گیری مشارکت حداکثری در انتخابات خواهد شد؛ موضوعی که نه تنها برای کشور ما آثار منفی بین المللی به همراه دارد، بلکه در داخل کشور نیز شکاف بین دولت و ملت را افزایش می دهد.

گزیده ای از گفته های یکی از «زنکه آبجی های نظام» به نام زهرا شجاعی با برنام هایی یکی از دیگری پوشالی تر چون دبیرکل «مجمع زنان اصلاح طلب» و رئیس «مرکز امور مشارکت زنان در دولت اصلاحات» ، برگرفته از «گسترش»   چهارم خرداد ماه ۱۴۰۰